قالب‌گیری آجر (قسمت دوم)

قالب‌گیری آجر (قسمت دوم)

• روش‌های قالب‌گیری آجر

غال با تصور بر این است که آجرهای ماشینی بهتر از آجرهای دستی می‌باشند.البته در صورت وجود دقت کافی در فرآیند آجر سازی چنین تصوری الزاماً منطقی به نظر نمی رشد.بررسی‌ها و مطالعات انجام‌شده در کشورهای درحال‌توسعه درزمینهٔ اقتصاد تولید علی‌رغم پیشرفت‌های فن‌آوری، به‌وضوح قدرت رقابت تولید غیر ماشینی را نشان می‌دهد.

برای تولید آجر ماشینی ، هم به‌صورت انبوه و هم محدود، می‌توان ماشین‌آلات آماده و ساخته‌شده را از خارج خریداری و وارد نمود.در چنین مواردی دستگاه تولیدی تعداد عملیات معدودی را انجام می‌دهد که آن‌هم به‌صورت مکمل نیروی کار انسان هست.

در این قسمت ، نخست روش‌های ماشینی شکل دادن و سپس روشهای کاربر و غیر ماشینی به طور خلاصه بررسی می شود.در پایان روشهای ساده و کم هزینه توسعه فرآیند دستی تولید آجر تشریح می گردد.

در انتخاب روش شکل دادن، لازم است نکات زیر مدنظر قرار گیرند: سرمایه اولیه و عمر تجهیزات ، لوازم یدکی و خدمات تعمیر و نگهداری، سهولت دسترسی و هزینه تامین سوخت (و از جمله دسترسی به برق)، ظرفیت تولید بر اساس مواداولیه موجود، میزان تقاضا و مصرف جامعه در زمان نصب وپیش بینی آن طی عمر دستگاه ها،در آینده شرح داده خواهد شد.

روش های ماشینی قالب گیری

• برش آجر به وسیله سیم

یکی از روش های متداول تولید آجر ماشینی در کشورهای در حال توسعه، اکستروژن است.یک نمونه از دستگاه ساخت کشور ماداگاسکار است . در این دستگاه ، که مشابه مخلوط کن افقی عمل می کند، مخلوط توسط چرخش یک پیچ حلزونی به جلو رانده می شود.پس از خروج خمیر از قالب اکسترودر، یک سیم محکم آن را به طول خای معین برش می دهد.

اغلب کشورهای در حال توسعه این تجهیزات از خارج خرداری می گردد.نمونه استثناء هندوستان است که در آن جا تحقیقات انجام شده مفید واقع گردیده و حاصل آن ساخت کارخانه آجرسازی به ظرفیت 20 هزار قالب در روز بوده است.تا کنون تجهیزات چند واحد از این نوع نیز در هندوستان ساخته و نصب گردیده اند.

• فرآیند گل نرم

رس نرم رسوبی، مناسب برای قالب گیری دستی را میتوان با این روش مورد فرآیند قرار داد.یکی از کوچکترین دستگاه هایی از این نو, روزانه حدود 14 هزار قالب آجر تولید می کند که بیشتر از ظرفیت های مورد بحث است.دستگاه مزبور ابتدا در انگلستان تحت عنوان ماشین بری ساخته شد.در حال حاضر امتیاز تولید آن را یک شرکت هلندی در اختیار دارد.این دستگاه شامل یک مخلوط کن افقی است که گل رس را در حفره قالب می ریزد.قالب ها چوبی بوده و درون آن از ورقه نازک آهن پوشیده شده است. به علاوه ، به منظور جلوگیری از چسبیدن رس به قالب، سطح آن ماسه زده می شود که این امر به طور دستی انجام می گیرد.کل فرآیند نسبتا کاربر است.مخلوط کن افقی این دستگاه را می توان به طور جداگانه برای آمادهسازی گل در فرآیند قالب گیری دستی استفاده کرد.

• پرس

از فرآیند پرس نیز می توان در تولید آجر استفاده کرد اما تجهیزات مربوط گران قیمت است و به علاوه ظرفیت تولید بالایی را دارند.البته در گذشته بدین منظور از ماشین های دستی استفاده می شد، اکنون نیز می توان دوباره آنها را مطرح نمود.این موضوع تنها توسط  توجیه هزینه اضافی و زمان زیاد تولید با بهبود کیفیت آجر امکان پذیر است.