قالب‌گیری آجر ( قسمت اول)

قالب‌گیری آجر ( قسمت اول)

ویژگی‌های آجر

در این بخش ویژگی‌ها و مشخصه‌های اصلی آجر مطرح می‌شود.

• ابعاد ، شکل و وزن آجر

به‌طورکلی، ابعاد و وزن آجر باید به‌اندازه‌ای باشد که بتوان آن را با یکدست بلند کرد.تقریباً در تمام حالت‌ها طول آجر دو برابر عرض آن است.معمولاً ارتفاع طرفین آجر به همراه ملات، ثلث طول آن است.به‌عنوان نمونه در استاندارد هندوستان،ابعاد مشخص آجر غالباً 190*90*90 میلی‌متر و 190*90*40 میلی‌متر است.اغلب قبول نسبت دوبه‌یک به دلیل ایجاد چسبندگی زیاد، موردپذیرش است.اغلب قبول نسبت دوبه‌یک به دلیل ایجاد چسبندگی زیاد، موردپذیرش است.در بعضی ممالک، استاندارد ارتفاع آجر به نحوی انتخاب می‌شود که در تناسب و انطباق با ابعاد دیگر اجزای ساختمان، مانند چارچوب پنجره‌ها باشد.ویژگی‌های ابعاد آجرها باید استاندارد بریتانیا، در صورت افزودن 10 میلی‌متر به ضخامت ملات ابعاد آجرها باید 65*102.5*215 میلی‌متر  75*112.5*225 میلی‌متر باشد.آجر ماشینی 11 سوراخه که در آفریقای غربی ساخته می‌شود برای قرار گرفتن در دست بسیار عریض است.این نوع آجر برای موارد مصرف خاصی تولید می‌شود.

آجرهای محصول واحدهای کوچک عموماً بدون سوراخ هستند.در بعضی مواقع دریکی از سطوح آجر دندانه و شیارهایی به وجود می‌آورند که به نظر نمی‌رسد تأثیری در افزایش استحکام دیوار داشته باشد.گاهی این شیارها باعث تسهیل عمل قالب‌گیری می‌شود.همچنین ممکن است از مدت پخت و میزان سوخت مصرفی و وزن آجر بکاهد.از دیگر خصوصیات این نوع آجرها بالا بردن مصرف ملات در ساختمان دیوار به‌ویژه در صورت قرارگیری شیارها به سمت بالاست.در فرآیندهای قالب‌گیری می‌توان هر دو سطح آجر را شیاردار نمود.آجرهای سوراخ‌دار را فقط به‌وسیله دستگاهای های اکستروژن می‌توان تولید کرد.مزایای این نوع آجر مشابه آجرهای شیاردار است.

آجرهایی که ازنظر شکل و ابعاد با دقت ساخته‌شده باشند به‌راحتی قابل‌حمل و چیدن است و دیوار صافی از آن بنا می‌شود.دیوارهای دارای سطح صاف و اندود شده مصالح کمتری نسبت به دیوارهای ناهموار مصرف می‌کنند.علاوه بر این، آجرهای مرغوب نیز به ملات کمتری نسبت به دیوارهای ناهموار مصرف می‌کنند.علاوه بر این، آجرهای مرغوب نیز به ملات کمتری نیاز خواهند داشت.

علاوه بر این موارد خاص می‌توان آجر با شکل‌های ویژه تولید نمود، مثلاً برای ساختمان چاه‌ها و دودکش‌های مذکور، یا برای اتصال دو دیوار به ضخامت‌های مختلف به‌طوری‌که دیوار پلکانی نشود.آجرهای سفالی پوششی بام را نیز به همین ترتیب می‌توان ساخت.بلوک‌های توخالی، بزرگ و بلوک‌های تزئینی به‌وسیله دستگاه‌های اکسترو در تولید می‌گردند.در اینجا صرفاً به انواع فوق اشاره‌ای شد .نکته مهمی که لازم است موردتوجه قرار گیرد این است که به دلیل انقباض ناشی از خشک شدن، ابعاد قالب آجرباید بزرگ‌تر از ابعاد محصول نهایی باشد.

معایب آجر

بعضی از معایب محصول نهایی به وجود اشکالاتی در فرآیند قالب‌گیری مربوط می‌گردد.در آجرهایی که با شیوه اکستروژن ساخته می‌شوند ترک‌هایی به شکل حرف s  انگلیسی مشاهده گردیده که ناشی از طراحی سیستم انتقال مواد است.دندانه و یا لب‌پریدگی گوشه‌ای آجر براثر ضعف روغن‌کاری بخصوص در گوشه‌ها به وجود می‌آید.وجود ترک‌های داخلی در طول اکستروژن بیانگر نابرابری سرعت در گوشه‌ها به وجود می‌آید.وجود ترک‌های داخلی در طول اکستروژن بیانگر نابرابری سرعت استروژن در مرکز قالب در مقایسه با لبه همه هست.نابرابری طول آجرهای خارج‌شده از اکستروژن در مرکز قلب در مقایسه با لبه‌ها هست.نابرابری طول آجرهای خارج‌شده از اکسترودر ممکن است ناشی از نابرابری فاصله بین سیم‌های برش باشد.در آجرهای معمولی و همچنین در آجرهای اکستروژنی وجود علائم نامناسب در سطح آجر ناشی از آلودگی ابزار برش است.قالب‌های خمیده با دقت کم، آجرهایی با ابعاد و شکل‌های نامنظم تولید می‌کنند.وجود لایه‌های ماسه در آجر باعث تضعیف آن می‌گردد.

وجود مواد زائد نامطلوب در آجر ممکن است ناشی از باقی‌مانده‌های قالب‌گیری قبلی باشد و یا براثر پر شدن بیش‌ازحد قالب به وجود آید.ناقص پر شدن قالب معایبی چون لب‌پریدگی ، خمیدگی ، ناهمواری و ذوزنقه‌ای شکل شدن آجر را باعث می‌گردد.تخلیه ناشیانه قالب و قرار دادن آجر خام از طرف لبه‌ها روی سطح کوره، له شدن آجر خام بین دو صفحه و دست زدن به آن از دیگر عوامل به وجود آورنده نقص در فرآورده نهایی به شمار می‌رود.