فرآیند پخت آجر (قسمت هشتم)

فرآیند پخت آجر (قسمت هشتم)
تاریخ انتشار  : ۱۵ ارديبهشت ۱۳۹۸

فرآیند پخت آجر (قسمت هشتم)

 

کوره‌های زیگزاگی هابلا

می‌توان با زیگزاگ نمودن اتاقک‌های کوره طول مؤثر تونل کوره هوفمان را افزایش داد.در این کوره‌ها که به کوره‌های زیگزاگی معروف‌اند، برنامه حرارتی سریع‌تر از کوره‌های هوفمان است، اما به دلیل زیاد مسیر جریان هوا وضعیت دودکش‌های معمولی در برقراری گردش هوا در داخل کوره وجود بادبزن برقی ضروری است.بادبزن برقی هوا را به‌طور یکنواخت‌تری از دودکش‌های معمولی به جریان می‌اندازد و کنترل آن راحت‌تر است.این سیستم با انتقال حرارت بیشتر به آجر خام مرطوب ، در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌کند.همچنین حتی‌الامکان باید از تقطیر بخار حاصل از احتراق روی پره‌های بادبزن به دلیل خاصیت خورندگی آن‌ها جلوگیری کرد.این موضوع به‌ویژه در مواردی که مواد سوخت یا رس  دارای ترکیبات گوگردی، مانند پیریت باشند از اهمیت بیشتری برخوردی است ، زیرا ترکیبات گوگرد موجود در گازهای کوره به اسیدسولفوریک تبدیل می‌گردند.حل این مسئله با استخراج گازهای حاصل از احتراق در 120 درجه سانتی‌گراد امکان‌پذیر است.

کوره‌های زیگزاگی که نخستین بار توسط آ.هابلاو پیشنهاد شد بدون قوس است.در این نوع کوره‌ها دیوارهای زیگزاگی به‌طور موقت ازآجر سفال خام بناشده‌اند که پس از خاتمه فرآیند پخت قابل‌فروش خواهند بود.کوره‌های هابلا بر اساس طرح‌های گوناگونی ساخته می‌شوند.در بعضی از آن‌ها کانال‌های فرعی دودکش از اتاقک‌ها به فضای میانی کوره برمی‌گردند و در بعضی دیگر از این کانال‌ها به دیوار خارجی کوره وارد می‌شوند.

 

کوره‌ها بلاتقریبا مربع شکل است.کوره تقریبا از 20 اتاقک تشکیل گردیده است که به ترتیب شماره گذاری شده اند.اتاقک ها به طور یک در میان از طریق ورودی های اختصاصی قابل دسترس اند.دیوارهای جداکننده فضای اتاقک ها با آجر سفال خام و خشک به ضخامت طول یک آجر بنا شده اند و به گونه ای که ملاحظه می شود ، این دیوارهای به طور متناوب و یک در میان به دیوار خارجی و ناحیه مرکزی کوره وصل می شوند.وجود دیوارها باعث هدایت هوا از فضای مرکزی به سمت دیوار کوره و عبور از میان آجرهای خام پراکنده در این مسیر می گردد.با افزایش دما در هر یک از اتاقک ها ، ابتدا از آجرهای پراکنده گرم می شوند و سپس به انقباض اندک آجرهای دیوار حائل بر جریان هوا در آن می‌افزاید.درنتیجه اجرهای دیوار هم ، مانند آجرهای پراکنده در اتاقک پخته می‌شوند.

برخی از کوره‌های اتاقک‌های 1 و 2 آن‌ها خالی هستند.آجر پخته از اتاقک 3 تخلیه می‌گردد.هوای جاری در کوره براثر عبور از میان آجر پخته در اتاقک‌های 4 به بعد آن‌ها را خنک می‌نماید و خود گرم می‌شود.بعد از فضای احتراق ، گازهای حاصل آجرها را گرم می‌کنند و از طریق کانال فرعی دودکش از اتاقک 15 خارج و توسط یک بادبزن پس از عبور از دودکش کوتاهی از کوره دفع می‌گردند.در اتاقک‌های 16 تا 19 آجر گرم مرطوب چیده شده‌اند که به‌وسیله هوای گرم تازه‌وارد شده از اتاقک‌های 4 تا 6 خشک می‌شوند.در اینجا نیز مانند کوره‌های هوفمان از پرده‌های کاغذی استفاده می‌شود.

یکی از اصلاحات جالب‌توجهی که می‌توان روی طرح انجام داد، ساخت دیوارهای کوتاه در امتداد هم و از مرکز به سمت دیوار خارجی کوره است که در وسط فاصله مناسبی با یکدیگر دارند.می‌توان در وسط کوره دیواری بافاصله مناسبی با یکدیگر دارند.می‌توان در وسط کوره دیواری بافاصله از مرکز و دیوار کوره ساخت.بدین ترتیب شعله آتش به‌طور همزمان در دو مسیر به وجود می‌آید و باعث بهبود و افزایش سرعت فرآیند پخت می‌گردد.

 

کوره‌های بزرگ هابلا، با ظرفیت تولید روزانه 25 هزار قالب آجر در تعدادی از کشورهای ساخته‌شده‌اند.اخیراً در هندوستان یک هوره هابلا، با 24 اتاقک و تهویه قوی برای تولید روزانه 30 هزار قالب آجر ایجاد گردیده است.سوخت این کوره زغال‌سنگ و هیزم هست.ظرفیت کوره قابل ‌تقلیل به 15 هزار عدد آجر در روز هست.بر اساس منابع موجود ساخت کوره‌های مسقف زیگزاگی برای تولید روزانه تا سطح 3 هزار قالب آجر نیز امکان‌پذیر است.

 

ازنظر اقتصادی، ساختمان و عملکرد کوره‌ها بلا توجیه است.در مقایسه با دیگر کوره‌های پیوسته ازنظر سطح اشغالی از ظرفیت نسبی بیشتری برخوردار است.این ویژگی از هزینه‌های تأمین زمین و ایجاد ساختمان کوره می‌کاهد.علاوه بر این ، فضای احتراق طولانی کوره ، پخت انواع رس‌های دیرپز را آسان‌تر می‌کند.ویژگی دیگر کوره‌ها بلا بازده زیاد سوخت در آن است که این موضوع نیز ناشی از طول زیاد مسیر و سهولت تبادل حرارتی هوای گرم با آجر است.علاوه بر صرفه‌جویی در سوخت ، آجرهای خام موجود در دیوارهای حائل داخلی و مصرف کمتر آجرهای پخته  به‌صورت دائمی باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود.انقباض آجرهای دیواری حائل و عبور هوای داغ از میان آن‌ها، مسیر عبور هوا را کوتاه‌ترمی کندو درنتیجه از انرژی مصرفی بادبزن می‌کاهد.عبور هوای داغ از منافذ دیوارهای حائل باعث ایجاد فضایی در کوره می‌گردد که مشکلاتی در روند صحیح عملکرد کوره به وجود می‌آورد.در ابتدای عملیات پخت، ساختمان دیوارهای حائل کوره از آجر خام نقش چندانی در افزایش هزینه‌های دستمزد ندارد، زیرا در پایان کار، این آجرها نیز به همراه دیگر آجرهای پخته به فروش می‌رسند.امتیاز دیگر کوره‌های بلاسهولت دسترسی به داخل آن است.

در کوره‌های زیگزاگی میزان مصرف سوخت به ازای هر هزار قالب آجر 3 هزار مگاژول تخمین زده می‌شود.مصرف سوخت کوره هندی بدون قوس از نوع تهویه دار نیز در همین حدود است.