کاشی کاری و انواع آن و نصب انواع مختلف کاشی

کاشی کاری

کاشی کاری از صنایع قدیم ایران باستان بوده که در معماری اسلامی نقش بسزایی داشته و این فن روز بروز توسعه یافته تا به عصر حاضر رسید.در نیم قرن اخیر بیشتر و چشمگیرتر از قبل در اوج و پیشرفت بوده و هست و با تکنیکها و اشکال زیر مورد استفاده قرار می گیرد.

کاشیهای معرق – مشبک ، منبت با رنگها و گل و برگهای مختلف بدو صورت و دو روش بکار می رود و نیز نوع کاشی برای هر محل مناسب خود در نظر گرفته می شود.

نوع اول کاشی کاری

کاشیها قبل از پخت بصورت مربع به اندازه های تقریبی یک وجب از خاک رس ورزیده ساخته و در زمین مسطح کنار هم به صورت جذب و جفت چیده می شود.سپس به همان گونه که در گل و برگهای گچ بری گفته شد کاغذی که روی آن گل و برگ رسم شده باشد و سوراخ سوراخ شده باشد را روی آن گل و برگ رسم شده باشد و با دوده یا رنگ دیگر روی کاشیها بر می گردانند سپس با قلمی نظیر ماژیک، ذغال و غیره خطها را به هم متصل و گوشه کنار آنها را یکنواخت و سرگلها را به هم مربوط می سازند سپس با قلمی نظیر ماژیک ، ذغال و غیره خطها را به هم متصل و گوشه کنار آنها را یکنواخت و سرگلها را به هم مربوط می سازند سپس با رنگ مورد نظر روی آنها را با رنگ مخصوص لعابی منقوش نموده و گل و برگها را به اشکال و رنگهای مختلف که بیشتر از رنگ سبز، آبی ، قهوه ای ، زرد و طلایی تنظیم و منقوش می نمایند و پس از خشک شدن کاشیها را علامت گذاری و به کوره پخته انتقال می دهند داخل کوره های پخت همانگونه که در بخش پخت آجر متذکر شدیم با مهارت مخصوص استادکارران درجه حرارتی لازم داده تا استادکار تشخیص دهد کاشی پخته و پس از سرد شدن کوره کاشیها اماده برای نصب به محل کار منتقل می شوند.

نوع دوم کاشی کاری

کاشی تراشیده شده

 برای تهیه اینکار ابتدا کاشی ها را به اندازه های غیر استاندارد در رنگهای مختلف و مورد دلخواه در کوره ها می پزند سپس به محل نصب حمل می نمایند این عمل بر عکس عملی قبلی می باشد که نحوه آن از نظر شما می گذرد.

ابتدا کاغذ منقش شده به گل و برگ را روی زمین صاف پهن می کنند و پس از چسبانیدن گوشه های کاغذ و ثابت نگهداشتن آن بوسیله نقاشان و طراحان تنظیم می شود در اینجا کاغذ شبیه گل و برگهای قالیهای نفیس در می اید که می توان در آن تغییر فرم یا تغییر اندازه داد.سپس استادکاران کاشی تراش با تیشه های فولادی دم تیز روی سندانهائی که بیشتر از آجر یا چوب تهیه شده پس از آماده کردن جای نشستن خود که تکه پوستی زیر پا انداخته و چهار زانو روی پوست می نشیند و کاشیها را قطعه قطعه بصورت ریز که کوچکترین اندازه آن 15 میلیمتر می باشد شکسته و می تراشند و اضلاع ان را مطابق نقش گل و برگهای روی کاغذ یکنواخت می نمایند و قطعات را روی کاغذ می چینند این عمل با کاشیهای الوان مورد دلخواه آن قدر تکرار می شود تا سطح کاغذ پر شود.برای انتقال قطعات کاشی ریز تراشیده شده به جلو دیوار 2 راه امکان دارد که یکی از آن انتخاب و مبادرت به نصب می نمایند.

نصب کاشیهای منقش

می توان مقوای ضخیمی را چسب زده و روی کاشی ها بچسبانند و در قطعه های تقریبی 50 سانتیمتر مربع بهم اتصال داده شود و قطعه را به جلوی دیوار منتقل نمایند با تراز و شغول قرار دادن کاشی و تنظیم گل و برگ آن به وسیله گچ زنده موقتا ثابت نگهداشته می شود پس ازکنترل شاغولی و اطمینان در منظم بودن گلها از دوغاب گچ الک شده زنده یا دوغاب ماسه و سیمان با ملاقه اهسته آهسته به پشت قطعه کاشی می ریزند پس از چند ساعت مقوای چسبدار را برداشته تا امکان نصب قطعه بعدی بروی قطعه زیر فراهم گردد.

طریقه دوم کاشی تراشیده شده

همان عمل که برای تراشیدن و چیدن روی زمین در بالا گفته شده انجام داد و پس از مسطح و تنظیم نمودن روی کاشیها یک قشر گچ زنده نازک که حداکثر ضخامت آن 10 میلیمتر باشد روی کاشیها ریخته و قطعه را در اندازه های تقریبی 50 سانتیمتر مربع که اضلاع آنها نمی تواند در یک خط مستقیم باشد به جلوی دیوار منتقل و پس از نصب با خمسر گچ زنده جلوی ان را می بندند تا بتوانند پشت آن را دوغاب ماسه و سیمان ریخته و روی ان را می تراشند در خاتمه بندهای ان با رنگ هم رنگ کاشیها کشیده می شود و روی آن را دوغاب ماسه و سیمان ریخته و روی آن را می تراشند در خاتمه بندهای آن با رنگ همرنگ کاشیها کشیده می شود و روی آن راشستشو و تمیز می نمایند عمل گفته شده را می توان بر عکس در پشت کاشیها انجام داد یعنی روی کاشیهای تراشیده شده به طرف کاغذ وارونه پیاده کرده و پس از تنظیم و تراز یک قشر گچ زنده در پشت کاشیها کشیده که این گچ قطعات را به یکدیگر متصل می سازند.در این عمل وجود گچ در پشت کاشی بلامانع است و پس از نصب با دوغاب گچی که برای اتصال به دیواره در پشت کاشی ریخته می شود همگن خواهد شد و نیز چنانچه قطعت بیشتر از 50 سانتیمتر مربع تهیه شود به جای گچ در پشت کاشیها وجود آرماتور و بتون سمنی الزمی است که می توان با ماسه و سیمان قطعه قطعه و نصب نمود.

همچنین در زاویه ها و جلو محرابها و نبش درب و پنجره ها کاشی معرقی بصورت نیمه مخروط یا پیچدار با سبک گفته شده تهیه و به صورت عمودی و افقی و دوردار و غیره نصب می گردد.به جای این عمل می توان از حره های آجری که نبش ها را تشکیل می دهد استفاده نمود.