روش اجرای بلوک سفالی
روش اجرای بلوک سفالی
اجرای دیوارها با آجر یا بلوک سفالی معمولا با ملات سیمانی انجام می شود.کاربرد ملات باعث می شود قطعات به کار رفته در ساخت دیوار به هم متصل گردند و یکپارچگی و ایستایی دیوار را تامین نمایند.از طرف دیگر ، در برخی موارد ، برای درگیر کردن آجرها یا بلوک های مجاور ، بین بلوک ها نیز با ملات پر می شود، و یا این که وجوه قطعات با برجستگی ها و تورفتگی هایی ساخته می شوند تا با یکدیگر درگیر شوند.این اقدام ها ، در حالتی که حفره ها قائم هستند به راحتی ، در مرحله تولید بلوک ، با طراحی و ساخت بلوک های مخصوص صورت می گیرد، ولی در صورتی که حفره ها افقی باشند ، تامین آن عملا غیر ممکن یا کاملا غیر اقتصادی خواهد بود.
در اغلب موارد ، اجرای دیوار به روش تر و با استفاده از ملات صورت می گیرد.به دلیلی آن که معمولا جذب آب بلوک بالاست ، لازم است بلوک زنجاب شود.به این منظور ، می توان بلوک ها را قبل از اجرا در یک ظرف آب قرار داد ، تا از آب اشباع شوند.
اجرای شالوده
شالوده دیوار بلوکی ، شالوده نواری ، و یا در صورت لزوم ، رادیه است.این شالوده می تواند بتنی ، بنایی و یا بنایی- بتنی باشد.قسمتی از دیوار که باربر نیست ، می تواند به صورت طره ، جلوتر از شالوده اجرا شود.در مناطق لرزه خیز با خطر نسبی زیاد، اتصال دیوار و شالوده از طریق میل گرد انتظار تامین می شود.
بلوک های ساده یا عایق دار می توانند به صورت تک ردیفی اجرا شود.در مناطق لرزه خیز، یا در صورت نیاز به مقاومت بالاتر و لازمه ایجاد یکپارچگی بیشتر دیوار ، از بلوک های خاصی استفاده می شود و پس از میل گرد گذاری افقی و قائم در داخل حفره ها ، داخل این بلوک ها با دوغاب پر می شود یا در بستر ملات در چند ردیف زیرین نزدیک به شاوده میل گردهایی اضافه می شود.
این بلوک ها که ممکن است با گروت ریزی کامل یا جزئی اجرا شوند ، بلوک بنایی مسلح نام گذاری شده اند.در این روش ، حفره های بلوک ها را با گروت پر می کنند.با آن که نسبت آب به سیمان ، در گروت بیشتر از بتن است ، ولی از آن جا که مقاومت گروت با افزایش این نسبت ، کم می شود، دقت در مساله مقاومت ، ضروری است.به علاوه آن که کاهش حجم آب گروت و جذب آن توسط سفال باعث جمع شدگی گروت و ایجاد ترک می شود، لذا در چنین شرایطی، کاربرد افزودنی های مناسب توصیه می شوند.در حالت کلی ، پر کردن تمامی حفره ها با ملات توصیه نمی شود، مگر این که در طراحی لازم تشخیص داده شود.نقش نیروی انسانی نیز در این روش ، بسیار حساس است.
گروت باید قبل از آن که حالت خمیری خود را از دست بدهد ، ویبره شود.تاکید بر این نکته ضروری به نظر می رسد که این روش هم برای اجرا با بلوک تک ردیفی و پر کردن حفره های بلوک ، و هم برای اجرا با دو ردیف بلوک و پر کردن یا خالی گذاشتن فاصله بین آن ها قابل اجر است.
لایه های تشکیل دهنده دیوار چند جداره
دیوار بلوک سفالی ، بسته به نوع ، ابعاد و مشخصات فنی آن، جهت گیری حفره ها ، و نحوه اتصال دیگر لایه ها به آن ، به روش های گوناگون اجرا می شود، که در ادامه به تشریح آن ها پرداخته می شود.معمولا لایه بلوک سفالی نمی تواند به تنهایی تمامی انتظارات تعیین شده در مورد دیوارهای خارجی را جواب گو باشد.به همین علت ، در طراحی و اجرا ، لایه های دیگری نیز در طرف داخل و خارج در نظر گرفته می شود.
نوعی از این دیوارها ، دیوار دو جداره می باشد.بین دو جدار این دیوار ، می تواند خالی بماند، با عایق پر شود یا عایق ، با فاصله از جدار بیرونی و چسبیده به جدار درونی آن ، اجرا شود.
این دیوار نیز با بلوک حفره افقی و حفره قائم به صورت غیر باربر و باربر قابل اجرا است.چنان چه این دیوار با عایق حرارتی اجرا شود، ابتدا یک جدار آن با قطعات اتصال جدارها و به همراه عایق حرارتی غیر جاذب آب ، اجرا می شود.این جدار ، معمولا جدار بیرونی است ، تا نیاز به اجرای داربست در این مرحله برطرف گردد، سپس جدار درونی را با اتصال آن به گیره های انتظار اجرا می کنند.بسته به آن که نیاز به خازن حرارتی در ساختمان باشد یا نه ، جدار ضخیم دیوار را در قسمت داخلی یا خارجی ساختمان اجرا می کنند.البته در صورت اجرای جدار ضخیم و شناژ در جدار بیرونی (در حالت باربر) ، سقف ساختمان مانند پل حرارتی عمل می کند و در مواردی ، لازم خواهد بود اجرای عایق حرارتی ، زیر سقف نیز صورت گیرد.
در حالت دیوار باربر ، شناژها در جدار ضخیم دیوار اجرا می شوند.لذا ابتدا جدار ضخیم دیوار به همراه شناژها و شاخک های انتظار برای اتصال جدار دوم و سپس عایق حرارتی و جدار دوم اجرا می شود.
فاصله بین این دو جدار 5 تا 12 سانتیمتر است ، زیرا فاصله کمتر از 5 سانتیمتر باعث پر شدن فاصله با ملات و ایجاد پل ملاتی میشود و فاصله بیش از 12 سانتیمتر باعث عدم یکپارچگی دو جدار میشود.چنان چه فاصله بیش از 12 یا کمتر از 5 سانتیمتر موردنظر باشد، لازم است تمهیدات خاص لحاظ شود.این فاصله میتواند خالی بماند یا عایق حرارتی غیر جاذب آب پر شود.در حالاتی که احتمال نفوذ آب از جدار بیرونی به داخل زیاد باشد ، یکفاصله 2.5 سانتیمتری بین جدار بیرونی و عایق ، خالی می میآیند.در این حالت ، عایق به جدار داخلی میچسبد.
همانگونه که قبلاً نیز مطرح شد، در برخی انواع بلوکها، عایق حرارتی بین دو قطعه بلوک (که بهواسطه عایق حرارتی باهم درگیر میشوند) قرار میگیرد.بدیهی است در این حالت لازم است قطعات خاصی برای کنجها و گوشهها در نظر گرفته شود تا اثر پلهای حرارتی تا حد ممکن کاهش یابد.
درصورتیکه بلوک با حفرههای افقی باشد ، در عمل اتصالی بین بلوکهای همردیف وجود نخواهد داشت .این در حالی است که بلوکهای با حفره قائم ، معمولاً با زوائد کناری خود در یکدیگر جفت میشوند و حتی در بعضی موارد درز بین دو بلوک بهصورت موضعی یا بهطور کامل با ملات پر میشود.
در حالتی که احتمال ریزش ملات در فضای بین دو جدار وجود داشته باشد ، استفاده از شن نخودی به ارتفاع 5-7.5 سانتیمتر در کفبین دو جدار برای جلوگیری از مسدود شدن مجرای اشک ، توصیه میشود ، اما این مطلب ، نیاز به کارگر ماهر را مرتفع نخواهد ساخت.
در صورت اجرای دیوار دو جدار باربر ، با لایه ضخیم باربر در داخل ساختمان ، و جدار نازک بیرونی تا انتهای دستانداز بام ، بهصورت مجزا از لایه داخلی اجرا میشود. درصورتیکه ارتفاع دستانداز از اندازه تعیینشده در آییننامه بلندتر باشد ، مهار آن با شناژ یا اسکلت ساختمان الزامی است.
لایه (جدار) خارجی دیوار باید حتماً از بالای سطح زمین شروع شود.بلوکهایی که در زیر سطح زمین قرار میگیرند ، باید به نحوی در برابر رطوبت عایق شوند.این کار میتواند با اجرای عایق رطوبتی و زه کشی پیرامونی صورت گیرد.
دیوارها با گیرههای از جنس فلز، زنگ نزن ، به هم دوخته میشوند.جدار بیرونی میتواند آجری یا بلوک سفالی ، و جدار داخلی علاوه بر این دو ، میتواند بلوک سیمانی نیز باشد.این جدار میتواند نمایان یا با پوشش نازککاری پوشیده شود.
در برخی موارد ، اتصال لایههای داخلی و خارجی دیوار بهصورت موضعی ، در محل میلگردها ، با بتنریزی یا گروت ریزی صورت میگیرد.در صورتی نیاز به پر کردن موقت بعضی حفرهها در زمان قالببندی و بتنریزی یا گروت ریزی در بلوک ، از قطعات کوچک پلی استایرن استفاده میشود.بسته به شرایط ، این مهاربندی میتواند با میلگردهایی در بالا و پایین آن ، که تا عمقی حدود 60 سانتیمتر در حفرههای بلوک پیشرفتهاند ، تقویت شود.