انواع گچ
گچ چیست ؟
سنگ گچ در واقع سنگی است که ترکیبات موجود در آن سولفات دو کلسیم آبدار طبیعی می باشد ، که دارای فرمت بلوری است که در پوسته خاکی کره زمین به صورت قشرهای ضخیم به رفور یافت و استخراج می گردد.
بیشتر ...بعد از استخراج گچ از زمین آنرا به کوره می برند و در حرارت حدود 180 درجه سانتی گراد حرارت داده می شود تا آبهای موجود در آن تبخیر گردد و گچ آماده به عنوان مصالحی برای کار در ساختمان میگردد.سنگ گچ از لحاظ به وفور بودن در طبیعت در رده پنجم قرار دارد.در ایران هم نیز در نقاط کویری مرکزی ، اطراف تهران و جاجرود و آذربایجان وجود دارد.
تاریخچه گچ
گچ از میلیون ها سال پیش به دلیل تبخیر دریاچه های شور و کم سطح به صورت لایه های رسوبی تولید می گردد.باستان شناسان معتقده اند زمان ناپدید شدن دایناسورها و به وجود آمدن لایه های سنگ قبل از پیدایش تمدن بشری بر روی کره زمین بوده است.گچ از پوسته حیوانات تک سلولی به وجود می آید با مردن میلیونها از این موجودات تک سلولی در واقع گچ تولید میگردد که البته این جریانات میلیون ها سال به طول می انجامد.بعضی از محققان معتقده اند گچ حدود 160 الی حدود 200 میلیون سال پیش پدیدار گشته است.قدمت بعضی از آثارهای گچ کاری شده در فلات آناتولی و سوریه به 9000 سال پیش باز میگرددو تمدن های آشوری ، سومری ، یونانی و رومی از گچ به عنوان نمای ساختمانی استفاده میکردند.
مهمترین کاربرد گچ در گذشته به ساخت مجسمه های و تندیس های گچی و زیور آلات باز میگردد.برای ساخت این مجسمه ها از گچ نیمه شفاف استفاده میشده و بیشتر کاربرد آن در شهر آلابسترون مصر بوده است.در مصر حتی تولید هاون های گچی نیز بسیار متداول بوده است.و حتی نمونه ای از گچ کاری ها در مقبره و اهرام ثلاثه به چشم می خورد.
تاریخچه گچ در ایران
در ایران نیز از گچ در ابتدا به عنوان مصالح ساختمانی یاد می گردد و در دوران پیش از اسلام در بناهای تاریخی از جمله تخته جمشید (دوره هخامنش) دیده می شود.در دوره ساسانیان برای ساختن اسکلت بنا از گچ استفاده می شده است.هنر گچ بری از قدیم در ایران رایج بوده است و بعدها اعراب در حمله به ایران ، این هنر را فراگرفته اند، همان گونه که در کاخهای اموی، گچ کاری دیده می شود.هنر گچ بری در دوران قاجاریه به اوج خود رسید با سفر پادشاهان قاجار به فرنگ ، از هنر گچ بری اروپایی ها تقلید نموده و در کاخهای خود به کار برده اند.ایران دارای بالاترین ذخیره گچ در جهان می باشد و حدود 10 درصد تولید جهانی را به خود اختصاص داده است.
انواع گچ
تمامی مشتقات گچ از سنگ گچ استخراج میگردد.گچ ها به طور کلی به دو دسته گچ ساختمانی و غیر ساختمانی تقسیم می گردد.انواع گچ های ساختمانی به شرح زیر می باشد :
- گچ و خاک
- گچ مخصوص زیر کاری یا گچ و خاک که به عنوان زیر کاری استفاده می شود.
- گچ میکرونیزه
- گچ سفید کاری با مش بالا
- گچ سفید کاری
- گچ مخصوص لایه نهایی
- گچ گیپتون که مخصوص کار بر روی بتن می باشد
- گچ پاششی
- گچ پلیمری پاششی
- گچ سیوا که از ترکیب گچ با مواد خاص پرلیت استفاده می شود ، که برای گچ کاری برای زیر کاری استفاده می گردد و زود گیر می باشد.
- گچ ساتن که مانند گچ سیوا از ترکیب گچ با مواد خاص پرلیت می باشد ولی سفید است و می تواند به عنوان گچ و خاک استفاده گردد.که گچ ساتن علاوه بر زود گیر بودن ضد خش ، ضد رطوبت و . .. می باشد.
خواص و مزایای گچ
- گچ در مقابل نیروهای فشاری و کششی مقاوم است.
- زودگیر بودن گچ که باعث سرعت العمل در کار میگردد.
- خاصیت آکوستیک بودن که موجب جذب صدا میگردد و آنرا منعکس نمی کند.
- خاصیت پلاستیکی بودن که باعث ایجاد تولید نقوش به وسیله گچ بری می شود.
- رنگ سفید گچ که علاوه بر زیبا بودن رنگ خودش باعث رنگپذیری آن نیز می شود.